Prof. PhD Jan Perszon, Does the Church have a recipe (antidote) for secularization?
In European perspective, the Catholic Church has been in a permanent state of crisis since at least the end of 18th century, that is since the French Revolution. For tens of years the crisis of faith in Western Europe coincides with strong social movements which have a character of secularism ideology. The paper undertakes the issue of secularization and ideological secularism in a little broader perspective (understood as the program of definitive “purification” of social awareness from transcendence and references to it). Political and historical analyses direct attention to extremely strong correlation between religion and politics, that is presence of “political theology” elements in legitimacy and accomplishment of the social order. At the turn of the 20th and 21st centuries we deal with a dynamic recurrence of religious idea in the life of non-European civilizations, but the “case” of Europe and Western Europe in general is – probably only for a while – an exception. Pointing out to the religion rebirth and its social and political meaning (also in the dimension of international global policy) the author aims at the conclusion that the phenomenon of Christianity “withdrawal” into the sphere of privacy (and pushing it out of public space) is an abnormal situation, a temporal one, reversible in a long-term perspective. The reversal of secularization tendency requires convergence of some essential force/factors; on one hand it is determination of faith environment understood as evangelization, on the other one it is “transmission” of it into a social and political plane. It is about the transfer from the Christian diaspora status to the “political” force of civilization and that of creating culture, which is able to create society and a state.
Prof. dr hab. Jan Perszon, Czy Kościół ma receptę (antidotum) na sekularyzację?
W perspektywie europejskiej Kościół katolicki znajduje się w stanie permanentnego kryzysu przynajmniej od końca XVIII wieku, czyli Rewolucji Francuskiej. Od kilkudziesięciu zaś lat kryzys wiary na Zachodzie zbiega się z silnymi ruchami społecznymi, które mają charakter ideologii sekularyzmu. Tekst wykładu podejmuje kwestię sekularyzacji i ideologicznego sekularyzmu (rozumianego jako program ostatecznego 'oczyszczenia' świadomości społecznej z transcendencji i odniesień do niej) w perspektywie nieco szerszej. Analizy polityczno-historyczne zwracają bowiem uwagę na niezwykle silną korelację religii i polityki, czyli obecności elementów "teologii politycznej" w legitymizacji i urzeczywistnianiu ładu społecznego. Na przełomie XX/XXI wieku mamy do czynienia z dynamicznym nawrotem idei religijnych w życiu cywilizacji pozaeuropejskich, zaś "przypadek" Europy i Zachodu w ogóle jest - zapewne tylko do czasu - wyjątkiem. Wskazując na odrodzenie religii i jej znaczenia społeczno-państwowego (także w wymiarze polityki międzynarodowej, globalnej), autor zmierza do wniosku, że fenomen "wycofania się" chrześcijaństwa w sferę prywatną (i wypychania go z przestrzeni publicznej) jest zjawiskiem nienormalnym, tymczasowym i w dłuższej perspektywie odwracalnym. Odwrócenie tendencji sekularyzacyjnych wymaga jednak konwergencji kilku istotnych sił/czynników; z jednej strony determinacji środowisk wiary w szeroko rozumianej ewangelizacji, z drugiej zaś "przełożenia" tejże na płaszczyznę społeczno-polityczną. Chodzi o przejście od statusu chrześcijańskiej diaspory do cywilizacyjnej i kulturotwórczej siły "politycznej", zdolnej kształtować społeczeństwo i państwo.