Aktualności i wydarzenia
Komitet Nauk Teologicznych PAN o Synodzie o synodalności
- Details
W poniedziałek 4.12 w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. Komitet ten, istniejący od 2003 r., składa się z 30 teologów różnych wyznań chrześcijańskich z całego kraju, wybieranych co 4 lata w wolnych wyborach całego polskiego środowiska teologicznego.
Głównym elementem posiedzenia było tym razem wystąpienie prof. Aleksandra Bańki, uczestnika Synodu o synodalności, na temat „Synodalność w perspektywie rzymskiej – etapy synodu”. Opisał on mechanizmy organizacyjne rzymskiego etapu Synodu. Należała do nich m.in. zasada czterokrotnego losowego doboru uczestników każdej z 36 grup roboczych, tak że niemożliwe było dobieranie się np. według określonych stylów myślenia o Kościele. Zwrócił przy tym uwagę, że wśród grup językowych nie było grupy niemieckiej. Wiązał to z faktem, że papież Franciszek wyraźnie nie zgadza się z radykalnymi postulatami niemieckiej „drogi synodalnej”, więc nie chce, by te postulaty w istotny sposób wpływały na przebieg rzymskiego Synodu o synodalności. Prelegent zwrócił także uwagę na fakt, że pewna, ale raczej niewielka grupa uczestników Synodu przyjechała z gotowymi, przygotowanymi już wcześniej wystąpieniami, tak że byli mało otwarci na słuchanie innych. Jednakże na sesji plenarnej obowiązywała zasada zabierania głosu przede wszystkim przez tych, którzy dotąd głosu w ten sposób jeszcze nie zabierali, tak że trudno było przebić się tym, którzy uparcie chcieli forsować swoje idee. Prelegent zauważył, że na Synod zaproszone zostały także osoby krytykujące papieża Franciszka, a jednak nie dało się zauważyć na nim opinii zadeklarowanych tradycjonalistów, którzy odrzucają wszelką dyskusję.
Prof. Bańka stwierdził także, że serce Kościoła ewidentnie bije dziś poza Europą, czego wyrazem była duża i wyrazista reprezentacja Kościołów Afryki i Azji Mniejszej. W jego opinii Kościoły Europy nie mają już tej siły oddziaływania na świat, jaką miały wcześniej. Dlatego kwestie podnoszone przez uczestników pochodzących z Europy Zachodniej nie miały na Synodzie dużej siły przebicia. Dla przykładu, Kościoły Afryki zupełnie nie są zainteresowane problematyką włączania w życie Kościoła osób o różnych orientacjach seksualnych, natomiast ich problemem jest poligamia, także wśród nawróconych na chrześcijaństwo i gorliwych duszpastersko katechistów, a także formacja liderów grup i wspólnot parafialnych. Z kolei ekologia nie jest przez nie rozumiana w kategoriach wyznaczanych przez lewicujących aktywistów z Europy Zachodniej, ale jako kwestia przywiązania do ich rodzimej ziemi, bezwzględnie eksploatowanej przez zagraniczne korporacje wydobywcze.
W opinii prelegenta Synod nie przyniósł jasnej definicji Synodu ani synodalności. Papież Franciszek wyraźnie chce, by traktować ten Synod jako Synod Biskupów, mimo możliwości głosowania na nim także przez osoby świeckie. Synod nie stworzył także w Kościele nowych problemów, raczej skonkretyzował problemy, które w Kościele narastały od lat. W opinii prelegenta nie jest możliwe dzisiaj pogodzenie różnych, często bardzo różniących się opinii na rozmaite tematy odnoszące się do życia Kościoła, chociażby między Kościołami Europy Wschodniej i Zachodniej. Wynika to z faktu, że życie Kościoła w różnych krajach jest nieraz bardzo różne. Jest jednak możliwe opisanie tych różnic i uczciwe rozmawianie o nich w poszukiwaniu światła Ducha Świętego.
W odpowiedzi na pytanie członków Komitetu: „Po co ten Synod?” prof. Bańka wyraził opinię, że po to, aby Kościół był bardziej dostępny dla świata. Na pytanie o znaczenie Synodu dla polskich realiów ewangelizacji i duszpasterstwa wskazał na potrzebę rozwijania komunikacji interpersonalnej, pogłębionej duchowo w stronę rozmowy w Duchu Świętym. Z kolei w odpowiedzi na pytanie o synodalny model zarządzania Kościołem prof. Bańka wskazał na wybijający się na Synodzie i ostatnio także w Kurii Rzymskiej model współuczestnictwa świeckich w rozeznawaniu dróg i podejmowaniu decyzji, z pozostawieniem jednak ostatecznego prawa decyzji papieżowi i biskupowi miejsca. Prelegent wskazał przy tym na wyłaniającą się coraz bardziej problematykę zakresu władzy wynikającej ze święceń. Czy obejmowanie ważnych, nieraz kluczowych stanowisk w Kurii rzymskiej i Kuriach biskupich musi wiązać się ze święceniami? Dochodzi do tego najistotniejsze w opinii prof. Bańki pytanie, przed którym stanął Synod, a mianowicie kwestia wyznaczenia granicy między fundamentalnym rdzeniem wiary, a jej elementami drugorzędnymi, które mogą w Kościele ewoluować. Na pytanie to nie ma łatwych odpowiedzi, ale według prelegenta Synod jest także po to, by na to pytanie starać się odpowiadać – nie po to, by nadążać za socjologicznie pojmowanym „duchem czasu”, ale po to, by Ewangelię Chrystusa uczynić bardziej dostępną dla wszystkich.
Następne posiedzenie Komitetu, już z członkami wybranymi na lata 2024–2027, odbędzie się w kwietniu 2024 r.
ks. dr hab. Bartosz Adamczewski, prof. UKSW
https://www.ekai.pl/komitet-nauk-teologicznych-pan-o-synodzie-o-synodalnosci/
Czasopismo "Studia Nauk Teologicznych PAN"
- Details
Miło nam poinformować, że czasopismo wydawane przez Komitet otrzymało 100 punktów w wykazie MEiN.
Zapraszamy do nadsyłania propozycji tekstów, podejmujących następujący temat do numeru 19 (2024):
"Spór o naturę i kształt Kościoła"
W każdym numerze publikujemy także teksty teologiczne oraz z zakresu dyscyplin pokrewnych, dotyczących innej tematyki.
Termin nadsyłania tekstów – 15 kwietnia 2024 r.
Wybory do komitetów naukowych kolejnej kadencji
- Details
W związku z tym, że obecne kadencje Komitetów Naukowych PAN upływają między styczniem a majem 2024 roku, rozpoczyna się czas wyborów do komitetów na kolejną kadencję.
Uprawnionych do głosowania jest ponad trzydzieści pięć tysięcy samodzielnych pracowników naukowych. Wybory odbędą się za pomocą Elektronicznego Systemu Wyborczego Polskiej Akademii Nauk (ESWPAN).
Regulamin oraz harmonogram wyborów znajdują się na stronie głównej PAN w zakładce Komitety Naukowe/wybory https://pan.pl/regulamin/
Rejestracja uczestników wyborów w systemie trwa od 5 lipca do 6 października.
Kolejna debata Pro Tempore
- Details
Ostatnia w tym roku akademickim debata naukowa z cyklu "Pro Tempore. Dialog nauk"
Debata współorganizowana przez Komitet Nauk Teologicznych PAN odbędzie się z udziałem publiczności i gościć będzie w kolejnej warszawskiej uczelni, tym razem na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Debata, zatytułowana „Sztuczna inteligencja w medycynie”, odbędzie się 23 maja br. (wtorek), o godz. 16.00 w sali konferencyjnej w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym UCK WUM, ul. Żwirki i Wigury 63a (poziom -1).
***
Sztuczna inteligencja w medycynie
Wykorzystanie sztucznej inteligencji w takich dziedzinach ludzkiej aktywności jak wojskowość, dziennikarstwo czy reklama budzi zazwyczaj duże obawy. Tymczasem algorytmy samouczące w medycynie wydają się przynosić ze sobą nieomal wyłącznie korzyści: ułatwienie i upowszechnienie dostępu do diagnostyki, udoskonalenie interpretacji danych diagnostycznych, odciążenie lekarzy od tych wszystkich procedur, które da się wykonać za pomocą maszyn samouczących. Sztuczna inteligencja potrafi już znacznie sprawniej, niż statystyczny lekarz zinterpretować wykres EKG, wyniki niektórych badań obrazowych, a nawet dźwięki płynące z lekarskiego stetoskopu. Czy znaczy to, iż już niedługo na drugim końcu stetoskopu przyłożonego do piersi pacjenta znajdował się będzie algorytm, a nie człowiek? Czy jest coś, w czym ludzki lekarz jest nie do zastąpienia – nie ze względu na fakt, iż zaawansowanie technologii AI jeszcze tego nie umożliwia, ale dlatego, że nigdy nie będzie to możliwe?
O zagadnieniu wykorzystania sztucznej inteligencji w medycynie w czasie najbliższego spotkania z cyklu Pro tempore – dialog nauk, które odbędzie się we wtorek, 23 maja br., o godz. 16:00 w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym UCK WUM (sala konferencyjna, poziom -1, ul. Żwirki i Wigury 63a), rozmawiać będą:
- dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong, Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
- dr hab. Przemysław Biecek (Wydział Matematyki i Nauk Informatycznych Politechniki Warszawskiej),
- dr hab. Jan Borysowski (Zakład Immunologii Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego),
- dr Janusz Pyda OP (Instytut Tomistyczny i Akademia Katolicka w Warszawie).
Spotkanie będzie również dostępne dzięki transmisji internetowej. Link do transmisji:
https://www.youtube.com/watch?v=z2E4c_0tLAM
Zapraszamy!
Posiedzenie Komitetu Nauk Teologicznych PAN
- Details
Teologia w dialogu z innymi dyscyplinami naukowymi
24 kwietnia 2023 roku w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyło się posiedzenie członków Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. Rozpoczął je Dziekan Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych, prof. dr hab. Andrzej Buko, wyrażając swoją radość z obecności polskich teologów i integracji środowiska naukowego z całego kraju. Następnie Przewodniczący Komitetu ks. prof. dr hab. Krzysztof Pawlina przypomniał o misji i celu działania Komitetu oraz zaprosił obecnych do wysłuchania wykładu p. Jana Wróbla, historyka i dziennikarza. Prelekcja pod tytułem: „Humanista to niespełniony dziennikarz” stała się okazją do podjęcia refleksji na temat sensu, prawdy, odpowiedzialności oraz wiarygodności pracy humanisty i dziennikarza. Humanista łączy punkty – dąży do prawdy i sprawia, że rzeczywistość staje się jaśniejsza, dzięki temu, że jest osadzona w kontekście – mówił p. Wróbel. Zwracał też uwagę na to, jak ważne jest rozpoznanie momentu, w którym trzeba się wypowiedzieć. Dziennikarz szuka tego, czego inni nie widzą i potrafi połączyć prawdę materialną z widzeniem świata. Dziennikarz ma szansę być humanistą. Pan Wróbel wskazał również, że istotne jest szukanie odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego?”. Humanista i dziennikarz mają za zadanie stawiać to pytanie i widzieć w imieniu tych, którzy nie widzą oraz przedstawiać to tak, by mogli zobaczyć. Wśród zagrożeń, na które może natknąć się humanista i dziennikarz, p. Wróbel wskazał pragmatyzm i utylitaryzm. Jeśli przekazywane informacje stają się kwestią zmonetyzowania, to wtedy dziennikarz nie działa „w imieniu innych”, tylko w imieniu tego, kto płaci. Dziennikarz przestaje się wtedy interesować tym, jak jest, ale myśli o tym, jak połączyć punkty, by poruszyć ludzi, żeby wzbudzić emocje, by to było opłacalne.
Pod koniec prelekcji pan Wróbel dodał, że warto zaznaczać, że się czegoś nie wie. Wystąpienie stało się okazją do nawiązywania relacji i inspirowania się wiedzą historyczną oraz dziennikarską w pracy teologa. Pytanie, które zrodziło się w trakcie dyskusji, dotyczyło tego, jak przełożyć prawdę teologiczną współczesnemu człowiekowi w taki sposób, by była atrakcyjna, a równocześnie nie została zubożona.
Członkowie Komitetu zgodnie zwrócili uwagę na to, jak ważne dla rozwoju teologii jest współpracowanie z innymi dyscyplinami naukowymi. Miejsca styku są okazją do ubogacania się nawzajem.
W drugiej części spotkania członkowie Komitetu dyskutowali na temat przyszłości teologii, omawiali bieżące sprawy związane z wydawanym przez Komitet czasopismem Studia Teologiczne PAN oraz wysłuchali ks. prof. Adama Kubisia, który zaprezentował przebieg prac w związku z repozytorium teologicznym „Theo-logos”. Następnie był czas na omówienie spraw bieżących i wewnętrznych dotyczących działalności Komitetu.